AÇIK ÇAĞRI #2 PROJE #53
BAFÊ KÖYÜNÜN FOLKLORİK ÖĞELERİNİN KAYDEDİLMESI VE YAYINLANMASI
Xerîbê
Yabancı Gelin Stranı (şarkısı)
Bu video 2022 yılının Temmuz ayında Şırnak’ın İdil ilçesinde "Bafê Köyünün Folklorik Öğelerinin Dijital Olarak Kaydedilmesi ve Yayınlanması Projesi" çerçevesinde kaydedilmiştir. Kaynak kişi Bafê (Sulak) köyünden Reqiya Silêman - Rukiye Vesek 47 yaşında ve 5 çocuk annesidir. Xeribê stranını köy ortamından ve annesinden öğrenmiştir.
Rukiye Vesek’in seslendirdiği stran (şarkı, ezgi) Kürt sözlü geleneğinde, Mardin’den Şengal’e (Sincar) kadar çeşitli varyantlarla seslendirilen “Xerîbê” yani "Yabancı Kız veya Gelin”dir. Bu stran, mesafelerin ulaşım nedeniyle mutlak bir kopuş olabildiği zamanlarda, kendi köyünden başka bir köye gelin olarak giden genç kadının hüzün dolu öyküsünü anlatır.
“Xwezka xerîb neba, gula li ber boxça ba l’meskenê dê û bavê xwe ba”
“Keşke gurbet olmasaydı, baba evinin bahçesindeki gül olsaydı, anne ve babanın meskeninde olsaydı”
diyerek sılaya olan özlem ifade edilir.
Yayınladığımız bu varyant birçok yörede yaşayan Kürt kadınlarının baba evinden uzaklara gelin olarak gönderilmelerini ve ortak acılarını ifade eder. Bafê köyünün kendine özgü sözlü kültüründen kaynaklı olarak, şarkının (stranın) sözleri ve söyleyiş biçimi diğer varyantlardan farklıdır.