Avrupa Birliği tarafından
finanse edilmektedir

Bu web sitesi, Avrupa Birliği’nin maddi desteği ile oluşturulmuştur ve sürdürülmektedir. İçerik tamamıyla Goethe-Institut Istanbul sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.

EN

Lazca Edebiyatın Yerinde İnşası

Aralık 2021 - Aralık 2022
ARTVİN, RİZE, İSTANBUL

Lazca edebi dil oluşturma çabaları 20. yüzyılın ikinci çeyreğine dayanır. Daha çok dilbilimciler tarafından derlenen metinler ayrı tutulursa, ilk Lazca edebi dil örnekleri 1929’da yayınlanan bir gazete ve bunu takip eden bazı ders kitaplarıdır. Lazca okur yazarlık çalışmaları, 1990’larda İstanbul’da yaşayan Laz aydınları tarafından yeniden ele alınmış ve  2010’larda dikkate değer bir ivme yakalanmıştır. Ancak, Lazca çalışmalarının İstanbul’a sıkışıp kalmış olması ve Lazca bilen nüfusun azlığı, yeterli sayıda edebi ürünün ortaya çıkmasını engellerken bir okuyucu kitlesinin oluşumunu ve Lazca çalışmalarının tabana yayılmasını engellemiştir. Günümüzde yeni iletişim ve sosyal medya aygıtlarının devreye girmesiyle daha geniş bir kitleye hitap etmek mümkün olabilmektedir.

Lazca Edebiyatın Yerinde İnşası projesi kapsamında Lazca yazılı edebiyatın birkaç yönden geliştirilmesi hedeflenmektedir. Lazca binlerce yıldır sözlü olarak aktarılarak günümüze gelmiş bir dildir. Lazca, pek çok köyde orta yaş ve üzeri insanlar tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Anadili Lazca olan, ancak Lazca okur-yazar olmayan, kişilerin çevrim içi kurslarla Lazca okur-yazar olmaları sağlanacaktır. Katılımcılara, Lazca ortografi, genel gramer, diyalektoloji, fonoloji, dil tarihi, etimoloji ile anlatım ve üslup incelemeleri, metin analizleri gibi alanlarda dersler verilecektir. Lazca kursları aracılığıyla katılımcıların, Lazca metinler üzerinde editörlük, redaksiyon, yayına hazırlama gibi süreçleri yönetebilecek şekilde kapasitelerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Lazca yazılı edebiyata somut katkılar sağlamak adına, Lazca edebi ürünler veren kişilerin eserleri kitap ya da kitap bölümü olarak yayınlanacak, bu eserlerin çevrim içi edebiyat festivalinde tanıtımları yapılacak ve ödüllü edebiyat yarışmalarıyla Lazca edebiyat alanında ürün verilmesi desteklenecektir.

Lazca gazete Ağani Murutsxi ve
Laz edebiyatı dergisi Uncire

İrfan Çağatay Aleksiva

1981 yılında Rize’de doğan İrfan Çağatay Aleksiva, 2002’de üniversite öğrenimi için geldiği İstanbul’da Lazca çalışmalarına katıldı. 2006’da Büyük Lazca Sözlük’ün yazarlarından biri oldu. Skani Nena, Tanura gibi Laz dergilerinde yazıları yayımlandı. Laz edebiyatı dergisi Uncire’yi ve Türkiye’de tamamı Lazca olan ilk gazete olan Ağani Murutsxi’yi yayınladı.

Lazca edebi dilin güçlenmesine yönelik çalışmalar yürüttü ve pek çok Lazca kitabın yayıncılığını veya editörlüğünü üstlendi. Lazca yer adları sözlüğü ve bitki adları sözlüğü gibi spesifik alanlarda da çalışmaları yer alan Çağatay, Lazca çalışmalarına devam etmekte ve yayıncılık yapmaktadır.

Bir saha çalışması sırasında İrfan Çağatay Aleksiva

Bu sayfa 10 Ocak 2022 tarihinde yayına alındı.